1. Nỗ lực của các quốc gia trong việc phát triển xe điện
Trên thực tế, chính phủ của hàng loạt quốc gia đều có những giải pháp khuyến khích người dân chuyển đổi từ việc dùng xe chạy xăng/ dầu sang xe điện. Giải pháp thường gặp là trợ giá xe cho người dùng và ra chính sách ưu tiên cho doanh nghiệp sản xuất xe xanh. Tất cả nhằm hoàn thành mục tiêu đạt net-zero – không khí phát thải vào năm 2050.
Các hãng xe lâu đời trên thế giới cũng có những động thái để điện khí hoá, từ 1 phần sang hoàn toàn. Điển hình như General Motors và Volkswagen AG với hàng chục tỷ USD đầu tư cho lĩnh vực xe điện.
Tuy nhiên sau những nỗ lực đó, doanh số EV ở nhiều quốc gia vẫn còn ở mức khiêm tốn so với những mẫu ô tô sử dụng động cơ đốt trong. Thành công chỉ nằm ở số ít khu vực châu Âu như Na Uy, Thuỵ Điển. Thống kê của BloombergNEF cho thấy năm 2020, xe sử dụng năng lượng sạch chỉ chiếm gần 4,5% tổng số xe bán ra trên toàn cầu.
2. Liễu Châu – thị trường EV TOP 2 thế giới và bài học phổ biến ô tô điện mini
Nằm ở phía nam Trung Quốc, Liễu Châu để lại ấn tượng cho du khách thập phương về một hình ảnh đô thị văn minh, hiện đại và tĩnh lặng. Điều này khác hẳn với sự xô bồ, náo nhiệt thường thấy ở những thành phố lớn trên thế giới. Không khó để nhận thấy điểm then chốt tạo ra sự khác biệt này của đô thị có 4 triệu dân: đó là gần như không có tiếng ồn của xe cộ.
Theo thống kê của WAYS Information Technology, có tới gần 30% xe hơi bán ra tại thành phố này trong năm 2022 là ô tô điện. Con số này cao hơn 5 lần so với tỷ lệ EV trung bình của Trung Quốc và khiến Liễu Châu dẫn đầu thị trường xe điện Trung Quốc và đứng thứ hai trên thế giới (sau Oslo (Na Uy) về tỷ lệ người dân sử dụng xe điện. Trong đó, dòng EV phổ biến nhất tại thành phố là các mẫu ô tô điện mini được sản xuất bởi hãng xe nội địa.
Việc “xanh hóa lĩnh vực giao thông” giúp Liễu Châu có được chất lượng môi trường sống đáng mơ ước. Theo đó, không khí và nước tại “kinh đô xe điện” xứ Trung Hoa có chất lượng thuộc TOP đầu đất nước tỷ dân.
3. Thành phố Liễu Châu đã làm gì để phát triển xe điện?
Với kết quả này, mô hình tiếp cận xe điện của của Liễu Châu trở thành bài học điển hình, được nhiều chuyên gia khuyến khích và đề xuất áp dụng cho các thành phố khác trên thế giới. Theo đó, chính quyền nơi “kinh đô xe điện Trung Quốc” đã có những động thái quyết liệt để khiến ô tô điện trở thành phương tiện phổ biến tại đây.
Khi xe điện Trung Quốc chưa thực sự phổ biến, cũng như người dân ở các nơi khác, dân Liễu Châu cũng có nhiều nỗi băn khoăn về loại phương tiện này. Điển hình là những lo lắng về sự an toàn và cảm giác bất tiện khi sạc pin lâu. Khai thác vấn đề từ tâm tư người dùng, chính quyền nơi đây tập trung vào việc tháo gỡ rào cản giữa người dân và ô tô điện bằng những hành động quyết liệt, trực tiếp và vô cùng thiết thực.
3.1. Tổ chức lái thử ô tô điện mini
Hướng tới những người dân còn e ngại khi tiếp cận phương tiện dùng pin, vào năm 2017, chiến dịch lái thử xe điện Baojun E100 trong vòng 10 tháng được triển khai trên toàn thành phố. Chương trình do chính quyền kết hợp với liên doanh sản xuất ô tô danh tiếng GM -(SAIC – WULING) thực hiện.
Về Baojun E100, đây là mẫu ô tô điện mini do hãng xe điện mới Wuling Motors – thành viên của liên doanh phát triển. Dựa trên nghiên cứu nhu cầu và thói quen di chuyển của dân Liễu Châu, hãng đã cho ra mắt mẫu xe chạy pin cỡ nhỏ với 2 chỗ ngồi.
Xe có tầm vận hành bằng một nửa so với dòng Model X nổi tiếng của Tesla. Nhưng với giá chỉ khoảng 5.000 USD, các khoản lệ phí mua xe và lăn bánh đều được giảm đáng kể. Đặc biệt, xe hoàn toàn có khả năng đáp ứng tốt nhu cầu di chuyển phổ biến của người dân với quãng đường đi lại dưới 30km/ngày,
Kết quả là chỉ trong vòng vài phút, các suất lái thử đã được đăng ký hết. Tổng có tới hơn 15.000 người tham gia chiến dịch, cung cấp 12.000 phản hồi. Đây chính là cơ sở quan trọng để nhà sản xuất nghiên cứu và phát triển phương tiện xanh phù hợp với nhu cầu của khách hàng nội địa. Đặc biệt, ngay khi chiến dịch kết thúc, mẫu ô tô điện mini mới lạ này đã thuyết phục được 70% người tham gia đặt mua chính thức.
3.2 Khuyến khích sử dụng ô tô điện bằng các lợi ích thực tế
Treo thưởng cho người dùng xe điện
Khi di chuyển 10.000km bằng xe điện trong vòng 1 năm, người dân Liễu Châu sẽ có cơ hội nhận được phần thưởng bằng tiền mặt lên tới 1.000 nhân dân tệ (khoảng 160 USD). Bằng cách này, người dân Liễu Châu đã dành sự quan tâm đặc biệt tới xe điện.
Miễn phí đỗ xe cho ô tô điện
Trong số các lợi ích của ô tô điện mini, dễ thấy nhất chính là sự linh hoạt khi di chuyển và sử dụng phương tiện. Với kích thước tổng thể nhỏ gọn, không gian đỗ xe được thu hẹp đáng kể. Đặc biệt, rất nhiều vị trí trước đây không phù hợp cho việc dừng đỗ ô tô thì nay lại vừa vặn với xe điện cỡ nhỏ, điển hình là các mép ở vỉa hè.
Tận dụng điều này, 15.000 vị trí đỗ xe được thiết kế trên toàn thành phố Liễu Châu và hoàn toàn miễn phí đối với ô tô điện. Như vậy chi phí vận hành đối với người dùng EV gần như không đáng kể. Một người dân Liễu Châu cho biết các khoản phí vận hành xe cơ bản như sau:
- Phí sạc điện: 0,1 Nhân dân tệ/ 1km.
- Phí đỗ xe: miễn phí tại bãi dành riêng cho EV, hoặc miễn phí 2 giờ đầu tại bãi đỗ thông thường.
Trao đặc quyền cho ô tô điện
Luật giao thông ở thành phố Liễu Châu cho phép xe điện đi vào làn đường của xe buýt – điều mà các loại hình phương tiện khác sẽ bị phạt nếu phạm phải. Nhờ đặc quyền này, người dùng EV sẽ tiết kiệm được thời gian di chuyển, nhất là khi tham gia giao thông giờ cao điểm hoặc lúc tắc đường.
Tại Trung Quốc, người dân không có nhiều sự lựa chọn về giao thông công cộng. Do đó mẫu xe điện cỡ nhỏ với mức giá dễ tiếp cận nhanh chóng trở thành phương tiện lý tưởng để thay thế xe đạp, xe tay ga và các giải pháp di chuyển khác.
3.3 Lắp đặt hàng loạt trạm sạc trên toàn thành phố
Mẫu xe ô tô điện mini Baojun nội địa cho phép sạc bằng nguồn điện dân dụng. Do đó Wuling Motors đã lắp đặt khoảng 30.000 trạm sạc pin trên toàn thành phố Liễu Châu với mức chi phí thấp hơn nhiều so với các trạm sạc xe điện khác. Nhờ vậy trở ngại về sự bất tiện khi cần nạp năng lượng cho xe mà người dân nghi ngại đã được gỡ bỏ.
3.4 Tăng cường truyền thông lợi ích của xe điện
Điểm đặc thù ở thành phố Liễu Châu là việc phát triển ô tô điện mini gắn liền với sự thịnh vượng của ngành công nghiệp nặng tại địa phương. Bởi lĩnh vực này đóng góp tới 50% sản lượng công nghiệp toàn thành phố.
Do đó việc người dân hưởng ứng mô hình tiếp cận xe điện của chính quyền có thể dễ dàng trực tiếp thấy được từ kết quả phát triển kinh tế địa phương. Tính riêng trong quý I/2021, nhờ nhu cầu xe điện tăng mạnh mà sản lượng ngành công nghiệp của thành phố Liễu Châu đã tăng tới 64%.
Ngoài ra lợi ích về môi trường khi phát triển xe điện cũng được chính quyền tích cực tuyên truyền. Vào năm 2020, trong khi chất lượng không khí tại thủ đô Bắc Kinh chỉ đạt 76% thì con số này ở Liễu Châu là 97%, dù vẫn có các nhà máy thải khói trắng ra môi trường.
3.5 Tích cực hỗ trợ ngành công nghiệp sản xuất xe điện
Chính quyền thành phố Liễu Châu vẫn đang từng bước triển khai các chính sách hỗ trợ nhiều hơn nữa đối với xe điện nói chung và ô tô điện mini nói riêng. Mục tiêu đạt giá trị ngành ô tô ở mức 500 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 77 tỷ USD) năm 2030. Các giải pháp đưa ra tập trung vào việc:
- Đưa chuỗi cung ứng xe điện về thành phố
- Hỗ trợ đổi mới công nghệ xe điện
- Hỗ trợ hoạt động xuất khẩu xe điện.
4. Bài học dành cho việc thúc đẩy ô tô điện tại Việt Nam
Mô hình tiếp cận xe điện Trung Quốc đã tạo ra kết quả đáng ngạc nhiên. Theo các chuyên gia, các thành phố khác trên thế giới có thể học hỏi cách làm của Liễu Châu. Đó là hỗ trợ các dòng ô tô điện mini – vừa không tốn nhiều nguồn lực, vừa đảm bảo khả năng di chuyển linh hoạt trong điều kiện mật độ giao thông đông đúc.
Tại Việt Nam, tình trạng tắc đường vẫn đang diễn ra mỗi ngày ở các thành phố lớn, nhất là vào các khung giờ cao điểm. Ưu tiên sử dụng ô tô điện mini sẽ là giải pháp cho giao thông đô thị: vừa giúp cải thiện chất lượng môi trường sống và sức khỏe người dân, vừa không tốn nhiều nguồn lực để triển khai.
Nếu như Baojun E100 là phương tiện mở đầu cho xu hướng ô tô điện mini tại Liễu Châu thì tại Việt Nam, mẫu xe xanh “cute” Wuling HongGuang MiniEV có khả năng sẽ đảm nhận trọng trách này. Đây là dòng xe được TMT Motors độc quyền sản xuất và phân phối tại Việt Nam trong thời gian tới theo chương trình hợp tác chiến lược cùng liên doanh GM – (SAIC – WULING).
Sự xuất hiện của mẫu ô tô điện mini Wuling HongGuang MiniEV tại thị trường Việt được kỳ vọng sẽ tạo ra sự thay đổi tích cực đối với giao thông đô thị. Với số đông người dân, đây cũng sẽ là cơ hội để thực hiện giấc mơ “4 bánh” với chi phí mua và vận hành trong tầm tay.
Zalo